Wywar kukurydziany ma wiele zalet, co nie znaczy, że nie warto podejmować prób jego doskonalenia, czego właśnie dotyczy projekt „PASZA PRO: Technologie wykorzystania ubocznych produktów przetwórstwa płodów rolnych” realizowany przez konsorcjum Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz Bioagra S.A. Celem tej inicjatywy finansowanej ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju jest m.in. opracowanie i wdrożenie do praktyki żywienia zwierząt gospodarskich wilgotnej mieszanki paszowej wytwarzanej z produktów ubocznych pochodzących z produkcji bioetanolu. Warto przyjrzeć się uzyskanym wynikom przeprowadzonych doświadczeń, gdyż wyglądają one dla hodowców bydła i świń bardzo obiecująco.
Suszony wywar znany jako tzw. DDGS jest cenną i poszukiwaną paszą stosowaną w żywieniu wielu gatunków zwierząt właśnie ze względu na wysoką zawartość białka oraz energii. Równie cenną paszą jest jednak wywar wilgotny, w którym zawartość suchej masy wynosi około 40%. Mieszanina wilgotnego wywaru kukurydzianego z syropem oraz frakcją ziarna kukurydzy niewykorzystaną w fermentacji, pozwala uzyskać paszę o wysokiej zawartości w suchej masie białka, tłuszczu oraz łatwostrawnych węglowodanów. Może to być zatem dobre źródło białka i energii w dawkach dla krów mlecznych i opasów, ale również świń żywionych w systemach na mokro. Udział w dawce wywaru może wynosić od kilku do kilkunastu, a nawet powyżej 20% suchej masy dawki. Dużą zaletą białka tej paszy w żywieniu krów mlecznych czy opasów jest znaczny udział frakcji nie ulegającej rozkładowi w żwaczu (około 50%), a dobrze trawionej w jelicie cienkim. Jako składnik dawki pokarmowej wilgotny wywar może być do niej wprowadzany w postaci świeżej lub zakiszonej. Jest to surowiec łatwo ulegający zakiszaniu i jak wykazują badania dobrze zakisza się z dodatkami kiszonkarskimi, ale również bez tych dodatków.
A co o wywarze mówią nam doświadczenia przeprowadzone w ramach projektu PASZA PRO?
Doświadczenie na tucznikach
Kiszony wywar zastosowano w żywieniu tuczników na mokro. W grupie kontrolnej komponent płynny stanowiła woda, a na suchą masę składały się śruty zbożowe (jęczmienna, pszenżytnia i żytnia), śruty poekstrakcyjne sojowa i rzepakowa oraz mieszanka witaminowo mineralna. W grupach doświadczalnych do dawek wprowadzano kiszony wywar kukurydziany w ilości 10 lub 15% w suchej masie dawki, który zastępował część zbóż i śrut poekstrakcyjnych. Zastosowanie kiszonego wilgotnego wywaru kukurydzianego w ilości 10% w suchej masie dawki wpłynęło znacząco na poprawę przyrostów tuczników. W grupie otrzymującej 15% wywaru w suchej masie dawki wyniki produkcyjne były zbliżone do wyników w grupie kontrolnej. Co równie istotne, zastosowanie wywaru nie miało negatywnego wpływu na wyniki oceny tuszy oraz jakość mięsa.
Doświadczenie na krowach
W badaniach oceniano przydatność żywieniową dla krów mlecznych kiszonego wywaru, którym częściowo zastępowano kiszonkę z kukurydzy. W doświadczeniu jako kontrolny stosowano wariant żywienia oparty na kiszonce z kukurydzy, kiszonce z traw i paszy treściwej. W wariantach doświadczalnych 30 lub 60% suchej masy kiszonki z kukurydzy zastępowano kiszonym wilgotnym wywarem kukurydzianym. Doświadczenie przeprowadzono na krowach będących w początkowym i szczytowym okresie laktacji w gospodarstwie będącym pod kontrolą PFHBiPM. Zwierzęta do grup doświadczalnych dobierano według analogów: dzień laktacji, kolejność laktacji, wydajność mleczna. Doświadczenie trwało 3 miesiące. Wprowadzenie do dawek kiszonego wywary spowodowało wzrost produkcji mleka w stosunku do grupy kontrolnej. W grupie z 30 % zastąpieniem suchej masy kiszonki z kukurydzy kiszonym wywarem wzrost kształtował się na poziomie 16%, a w grupie z 60% zastąpieniem suchej masy kiszonki z kukurydzy wynosił 25%. W grupach otrzymujących kiszony wywar następował wzrost zawartości białka w mleku, natomiast zmniejszenie zawartości tłuszczu. Nie stwierdzono negatywnego wpływu zastosowanego wywaru na zdrowie krów.
Badania nad konserwacją mieszaniny wilgotnego wywaru
Jednorazowy zakup większej ilości wilgotnego wywaru wymaga jego konserwacji poprzez zakiszenie. Dlatego celem prowadzonych w ramach projektu PASZA PRO badań była również ocena łatwości zakiszania i jakości takich kiszonek. Miały one służyć opracowaniu optymalnej metody zakiszania, pozwalającej uzyskać paszę o najwyższej jakości i wartości pokarmowej. Wyniki badań wykazały, że mieszanina wilgotnego wywaru kukurydzianego jest materiałem łatwo kiszącym się, nawet bez dodatków kiszonkarskich. Wszystkie warianty kiszonek były dobrej jakości i miały zbliżone pH. Uzyskane kiszonki charakteryzowały się wysoką zawartością białka ogólnego w kg suchej masy. Wysoka była również zawartość tłuszczu oraz łatwo strawnych węglowodanów, co przekłada się na dobrą wartość energetyczną paszy.
Więcej o projekcie i wynikach przeprowadzonych doświadczeń na stronie www.paszapro.pl.
