Nowe metody prowadzenia upraw możliwe dzięki wdrożeniom określonych procedur powinny być obecne w każdym gospodarstwie. Rolnictwo precyzyjne musi jednak dopasować się do specyfiki każdego z nich, np. obszaru upraw. Temat ten poruszyła dziennikarka Katarzyna Kot, wraz z zaproszonymi do udziału w konferencji Rewolucja żywnościowa w Europie 2024-2025 gośćmi. Jackiem Skudlarskim ze Szkoły Gopodarstwa Wiejskiego w Warszawie i Michałem Hołdajem z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach.
Zgodnie z koncepcją Parlamentu Europejskiego, rolnictwo precyzyjne to prowadzenie gospodarstwa rolnego z wykorzystaniem technik cyfrowych do monitorowania i optymalizacji procesów produkcji rolnej. Opiera się przede wszystkim na połączeniu nowych technologii wykorzystujących czujniki, nawigację satelitarną, pozycjonowanie i Internet rzeczy (IoT).
Rola nawigacji satelitarnej i dronów w rolnictwie precyzyjnym
W rolnictwie, tak jak w innych dziedzinach gospodarki, lokalizacja za pomocą GPS ma za zadanie dokładne określenie położenia obiektu. W tym przypadku jest to np. maszyna rolnicza w gospodarstwie czy na polu. Przy czym w przypadku nawigacji rolniczej mamy do czynienia z bardzo precyzyjną dokładnością. Nawet do 15-30 cm, a przy zastosowaniu dodatkowego wspomagania nawet do 1-3 cm. Dzięki temu możliwe jest bardzo szczegółowe rozplanowanie trasy przejazdu agregatu i poruszanie się obiektu bez ingerencji operatora. Takie urządzenie może jednocześnie zbierać dane o polu, o uprawach, o plonie. Jest to szczególnie istotne w kontekście obszarów, na których wegetacja jest niezadowalająca. Posiadając szerokie dane o kolejnych etapach upraw można wyciągać wnioski i unikać błędów w przyszłości lub też korygować zastosowane procedury. Nawigacja satelitarna umożliwia też aplikowanie zmiennych dawek np. nawozu. Dzięki niej możliwe jest wdrożenie kolejnych zaawansowanych technologii: automatyzacji, cyfryzacji i robotyzacji. Oczywiście, aby to wszystko było możliwe potrzebny jest odpowiedni sprzęt pozwalający na uruchomienie poszczególnych urządzeń i działań. Podobne funkcje mogą spełniać drony, które dostarczają informacji na temat tego, co się dzieje się na polu.
Rolnictwo precyzyjne – ochrona przed szkodnikami
Zgodnie z filozofią rolnictwa precyzyjnego, pole nie jest traktowane jako jednolita struktura, a jako przestrzeń o zróżnicowanych właściwościach, co przekłada się na zróżnicowanie plonów. Wiąże się to m.in. z zagrożeniami dla roślin w postaci chwastów czy szkodników, które również mogą mieć charakter miejscowy.
Rolnictwo precyzyjne umożliwia niezwykle racjonalne stosowanie środków ochrony roślin, w zależności od natężenia problemu. Szkodniki zwykle nie rozprzestrzeniają się na danej powierzchni równomiernie. Ułatwia to też dopasowanie się do norm w stosowaniu pestycydów narzuconych przez przepisy unijne. Dzięki możliwości zeskanowania danego obszaru poprzez GPS lub drony, substancje ochronne mogą być zastosowane tylko w tych miejscach, w których jest to konieczne. Prowadzi to do sporej oszczędności dla producenta. Co więcej, korzysta na tym konsument, który spożywa produkty ze znacznie mniejszą ilością pestycydów, a także gleba.
Uczestniczący w konferencji eksperci przyznali, że polscy rolnicy od bardzo dawna działają w nurcie rolnictwa 3.0 lub 4.0. Oczywiście, ze względu na stosunkowo wysokie koszty wprowadzenia najnowszych rozwiązań, nie są one dostępne dla wszystkich i dominują w większych gospodarstwach. Niemniej jednak, np. nawigacja służąca do automatycznego prowadzenia maszyn istnieje na naszym rynku już przynajmniej 15 lat. Bardziej zaawansowane rolnictwo precyzyjne jest według ekspertów koniecznością w niedalekiej przyszłości. Ma ono szansę na upowszechnienie dzięki coraz większej przystępności cenowej.
Rolnictwo precyzyjne krok po kroku – jak zacząć?
Na obecnym etapie mniejsi rolnicy obawiają się tematu wdrażania technologii rolnictwa precyzyjnego z uwagi na koszty i wyzwania technologiczne. Nie trzeba jednak bać się tych tematów. Niektóre rozwiązania mogą być wspólne dla kilku gospodarstw. Dlatego też dobrym rozwiązaniem może być zrzeszenie się w grupy producenckie, które razem będą korzystać z określonych udogodnień. Takie grupy już dziś działają prężnie w wielu gminach. Można też skorzystać z rozwiązań małego precyzyjnego rolnictwa, które nie jest aż tak zaawansowane technologicznie, a więc nie jest też bardzo kosztowne, a podpowiada praktyczne rozwiązania, które mogą wiele wnieść do funkcjonowania gospodarstwa. Ważne jest, aby starać się wyjść z istniejących schematów, nie podążać ślepo za dawno ustanowionym kalendarzem. Trzeba podchodzić na swojego gospodarstwa indywidualnie. Będzie to możliwe jedynie, kiedy rolnik postanowi analizować sytuację swoich upraw na bieżąco, modyfikując plany, przy udziale dostępnych, nowoczesnych metod – zaczynając od tych prostszych, aby z czasem wdrażać kolejne.
Autor: Małgorzata Brzeska, portal Agronomist
